Cosendo sombras

ÁNXELES SEOANE

Convidada polo Departamento de Normalización e Dinamización Lingüística asistín o 28 de  setembro á estrea, no Auditorio Torrente Ballester, da peza teatral Cosendo sombras, da autora Pim Patinho. Embargoume a emoción case dende o principio.

         O espazo escénico é un obradoiro de costura perto do Hospital de Caridade, en Ferrol,  onde se mesturan dun xeito natural, a Sra. Amelia, as súas aprendizas, clientas acomodadas e xentes de aquí e de acolá, procedentes dos barrios de fóra de portas, da propia Madalena, da outra banda e das aldeas veciñas, que coa súa presenza, directa ou indirecta no discurso teatral, van tecendo un tapiz intrahistórico da nosa Historia máis recente do século XX.

Un momento da representación de "Recendo Sombras"

O tempo de ambientación vai dende a 2ª República (Acto I) ate ós miserentos primeiros anos da posguerra (Acto II).  Dunha situación confortable, leda e  chea de ilusións no Acto I: Elvira, a moza da Madalena,  quere  ir a Universidade, Rosiña gosta de ir á escola de D. Amaro- mestre que segue os preceptos da Institución de Libre Enseñanza-, Irene está namorada, Carme  vai casar,  fan teatro, rin,  recitan versos, discuten amigablemente e até se fan cóxegas. De cando en vez, pasan polo obradoiro Xurxo o mandadeiro, Manuel o mariñeiro de Mugardos e Emilio o subministrador de patacas e así progresivamente imos familiarizándonos coa veciñanza. Algúns incluso mocean ás costas de dona Amelia. Pasamos ao Acto II, estruturado en dúas partes (Febreiro 1937 e marzo de 1941), onde todo vai mudando a peor. O intuímos xa a través da linguaxe eufemística que dona Amelia e as súas  aprendizas  do obradoiro empregan para non asustar a Rosiña. O estoupido da guerra civil torna o acolledor obradoiro nun lugar tristeiro, preñado de medos, inseguridades, enfermidade, ausencias e morte. Malia todo iso, perdura o amor, o compromiso, a tenrura e a solidariedade.

Nas súas conversas os visitantes do obradoiro van introducindo referencias a personaxes ilustres (Rosalía de Castro, Concepción Arenal, Castelao…) e outros carismáticos da contorna mais próxima como Carvalho Calero, Amadita García, Xaime Quintanilla, o mestre López Bouza, sen esquecer outros de moita sona por  outras razóns: Aurora Rodríguez e a súa filla Hildegart . Estas referencias literarias, sociopolíticas e culturais apórtanlle á obra un valor testemuñal  único.

      Cosendo sombras é unha emotiva testemuña que nos fai reflexionar sobre os erros cometidos no pasado, é tamén un xeito de reivindicar a Memoria histórica do pasado: medos, denuncias sen fundamento, tortura, fusilamentos, ausencia de liberdades, perda de dereitos fundamentais, fame, enfermidade, morte de inocentes. En definitiva,  miseria física e espiritual do ser humano.

Cosendo sombras ten ademais un marcado carácter didáctico. Obra pensada non só para a posta en escena, senón especialmente para traballar na aula. Concibida como unha ampla unidade didáctica, na que a  súa autora Pim Patinho, vos convida  a revisar o modus vivendi das xentes de entón, cos seus oficios singulares: costureiras, mariñeiros, redeiras, mandadeiros, lavandeiras, labregos, traballadores do naval. Convídavos  tamén a valorar certos costumes da época: mocear, pasear o vespertino, merendar chocolate, convidar con guindas, visitar os presos, viaxar en lancha. Interesante para desenvolver na aula é o estudo da rica temática (República, Golpe de estado, Ideoloxías, Igrexa, Galeguismo, Guerra Civil, Posguerra,…). Outros aspectos salientables son os fitos históricos que atinxen máis de preto o noso Ferrol e a súa comarca, así como as diferenzas de vida entre o rural e o urbano e mesmo entre campo, industria e mar.

Dicíavos ao inicio deste comentario, que tanto a  posta en escena como  o seu contido,  emocionáronme  dende o principio. É unha obra moi pensada , cun guión  moi ben artellado estruturalmente. As personaxes , polo que din e polo que fan, teñen peso e entidade psicolóxica propia, por iso son quen de engaiolarnos e conmovernos. Eu, sentinme especialmente identificada cos sucesos referidos á guerra civil acontecidos,  na miña aldea (San Mateo de Trasancos, Narón), postos en boca do labrego Emilio. Estas desoladoras historias de presos, escapados, emparedados, de sindicalistas fusilados,  coñecíaas  dende a miña nenez, porque eran os dramáticos contos que miña avoa me contaba, nas longas noites   de inverno, ao carón da lareira. Souben, ao rematar a función,  que a autora  empregou como fontes para a documentación da súa obra a  dúas Nenas da Guerra: Juana de Segundo, natural de S.Mateo, e Antía Peña, da Graña. Para elas toda a miña admiración e homenaxe.

Pim Patinho conseguiu, dalgún xeito, que todas esas sombras esvaecidas na nosa memoria, recuperen o protagonismo  merecido. Son os heroes e as heroínas anónimas, que sen transcender a Historia con maiúsculas, fixeron grande a historia do noso pobo.

Pim Patinho, no centro da imaxe, é profesora de Lingua e Literatura Galega do IES "Carvalho Calero" de Caranza, Ferrol.

Excursión a Pontevedra

PABLO PAZ COTILLA
1º A BACH.

O martes 15 de xaneiro os alumnos de 1º A, B, C e F de bacharelato visitamos os petróglifos de Campo Lameiro e unha exposición de gravados de Picasso en Pontevedra. Saímos de Ferrol cedo pola mañá, para chegarmos o antes posible e comezar a nosa excursión no Centro de Interpretación de Campo Lameiro, onde tivemos a oportunidade de ver os famosos petróglifos, inscricións feitas en pedra na Idade de Bronce, que despois de moitos milleiros de anos continúan estables no seu estado orixinal, así como esvarar a algunha profesora que non andou moi estable, pero que conseguiu recuperarse con moito estilo.

A continuación, visitamos unha recreación dun poboado da Idade de Bronce e unha exposición aclaratoria, con filme incluído, sobre a cultura dos nosos devanceiros prehistóricos.

Xa pasado o mediodía dixemos adeus ao Parque e marchamos cara a Pontevedra, onde nos esperaba un paseo polas rúas desta capital galega e un auténtico tesouro en pintura, verdadeiros gravados de Pablo Picasso traídos especialmente a Pontevedra grazas á Fundación Caixa Galicia. Nesta parte da visita tivemos non só a oportunidade de observar e marabillarnos ante estes gravados, senón que grazas aos traballadores do Centro puidemos realizar por grupos as nosas propias obras de arte que trouxemos connosco de volta á Ferrol.

E desta maneira, despois dunha longa pero ben empregada xornada en terras pontevedresas volvemos a Ferrol.






PRESENTACIÓN CON IMAXES DA EXCURSIÓN;

CampoLameiro_X_13

View more presentations or Upload your own.

 ALGÚNS GRAVADOS FEITOS NO OBRADOIRO:

Entrevista a Iria Grandal

RAÚL LOMBA MAROÑO (1º B Bach.)

Esta vez contamos cunha desas persoas que non fai falta que a presentemos. Non hai tanto, Iria Grandal esperaba nas míticas cadeiras verdes do noso Centro a que tocara o timbre e poder saír ao recreo ou irse para casa ao rematar unha dura mañá de estudo. Agora, Iria é unha das grandes promesas do deporte español e este verán cumpriu un soño que calquera deportista quere cumprir ao longo da súa carreira deportiva, participar nuns Xogos Olímpicos.



Iria Grandal en Londres xunto ao Támesis. Detrás, o Palacio de Westminster,

sede do Parlamento Británico coa súa Torre do Reloxo, o Big Ben.



—Boas, Iria, o tiro con arco non é un deses deportes que calquera neno ou nena queira practicar e menos aquí en Ferrol. Cal foi o motivo polo que escolliches este deporte?

Foi por tradición familiar, comezou miña nai a tirar, logo enganchouse o meu pai; meu irmán daquela facía fútbol sala e deixouno para tirar con arco. Eu non podía ser menos e aos 8 anos deixáronme coller un arco por primeira vez.

Iria Grandal co seu arco nos XX.OO. de Londres

—A túa clasificación para os Xogos Olímpicos de Londres foi unha sorpresa pola túa xuventude. O obxectivo era Río 2016 pero adiantácheste catro anos. Como foi a experiencia en Londres 2012?

Moi boa, aprendín moito, disfrutei como unha cativa e fortaleceume como persoa e como deportista para continuar co duro traballo outros catro anos máis.

—Nalgún momento, dende que te enteiraches de que Hyeonju Choi (ouro por equipos en Londres 2012) era a túa rival en dezaseisavos de final, pensaches que se decidiría nunha frecha de desempate?

Teño que dicir que prefería que gañara a italiana na eliminatoria de antes para poder enfrontarme a ela en lugar da coreana, pero sempre digo que as coreanas son as favoritas mais non son invencibles. Eu saín coa intención de gañar, coma sempre, e fun centrándome frecha a frecha, sen pensar nin tan sequera nunha frecha máis adiante da que estaba a tirar. É verdade que logo vas vendo que o tes máis doado o mais difícil, pero os deportistas sempre comezamos coa única idea da vitoria.

—Moitas ganas de que chegue Río 2016? Cal é o obxectivo?

Aínda queda moito tempo, non podería dicir cal é o obxectivo. En primeiro lugar, este ano teño cousas que arranxar que deixei de lado esta tempada pasada, logo pensaremos na clasificación e, se consigo clasificarme (que non é doado), poñereime un obxectivo, dependendo sempre do nivel e da traxectoria que leve a cabo estes anos.

—Parece que en tiro con arco, como en moitos deportes, só se compite cada catro anos cando chegan os Xogos Olímpicos pero nós sabemos que isto non é así. En que campionatos tes pensado participar?

Este ano en poucos, a crise afecta enormemente ao deporte español e case non hai cartos. Ademais, ao ser ano despois dos Xogos non é importante competir tanto. Gustaríame poder acudir ao Campionato do Mundo absoluto que é en outubro deste ano que vén, pero, como xa dixen, o máis importante para min é solucionar algúns problemas que teño dende hai tempo.

—En que pensa unha cando está no campo de tiro representando a España?

Só estaba a gozar; o meu adestrador, ben aconsellado pola psicóloga que temos, traballou moi ben e fixo que non me puxera nerviosa durante a competición.

—Saques de honor, fotografías, entrevistas… en que cambiou a túa vida?

No meu caso, en Ferrol e en Narón coñéceme máis xente, teño recoñecementos por deportistas ou organismos dedicados ao deporte como pode ser o Rácing ou o equipo de fútbol sala do Artilleros, do que son madriña. Aparte diso, a miña vida continúa a ser como era, hai que baixar da nube e poñerse a traballar outros catro anos máis.

—Deixando de lado o mundo do deporte, que recordos tes do “Masculino”?

Os mellores recordos supoño que son os bocadillos do “Canario” que aínda agora vou a mercalos cando veño a Ferrol e sobre todo o meu último ano aquí, nas clases de Latín con Inés, eramos tres persoas e ademais de aprender moitísimo, pasabámolo moi ben.

—Agora estudas periodismo en Madrid… É Iria unha boa estudante ou quedámonos coa Iria arqueira?

Os deportistas de alto nivel somos bos estudantes, mais non temos moito tempo para organizarnos. Gustaríame ter todo o tempo do mundo e sacar a carreira en catro anos. Nós non podemos facer iso, nos anos preolímpicos e olímpicos case deixamos de lado a Universidade para adestrar mañá e tarde. É duro pero temos que labrarnos un futuro, xa que o tiro con arco non nos dará de comer nun futuro.

Iria Grandal en Londres. Detrás, o Victoria Memorial e o Buckingham Palace.

Antes de rematar con esta pequena entrevista propóñoche facer estas preguntas curtas:

—No mundo do tiro con arco, cales son os teus ídolos?

Sung-Hyun Park, única arqueira de arco olímpico (tanto de mulleres coma de homes) en pasar dos 1400 puntos.

—Do cero ata o dez, que nota lle pos a Iria Grandal como deportista?

Agora mesmo un 6. Aos deportistas de alto nivel a xente poñeríanos un 10 polo esforzo e sacrificio, o que pasa é que nós non o vemos como sacrificio, gústanos o que facemos e facémolo por pracer. Sempre se pode dar un pouquichiño máis do 100%.

—Receita para o triúnfo:

Traballo, esforzo, paciencia e constancia. E despois, humildade.

— Carta branca:

Grazas por acordarvos da arqueira, aínda que xa pasaron meses dos Xogos Olímpicos. É un orgullo que na túa cidade a xente te recoñeza cando dis o teu nome e ver o apoio continúo agradézoo moitísimo. Sempre se necesita. Grazas.